فصل بیست ودوم
آن سال با سختی و مشقت گذشت.همان سال ایران قطعنامه 598 را پذیرفت و آتش بس اعلام
شد.من و علی از طرفی خوشحال بودیم که جنگ تمام شده و از طرفی ناراحت بودیم که چرا ما
هم مثل هزاران هزار همرزمانمان،شهید نشده ایم!وقتی آتش بس قطعی شد،تازه متوجه شدیم که
به هیج جا متعلق نیستیم.چند سال در جبهه ها بودن و جنگیدن مارا طوري بار آورده بود که از
بی هدفی خسته و کسل میشدیم.اوایل فصل پاییز،خسته از بیکاري و ناامید از آینده ،با علی
حرف میزدم.علی اعتقاد داشت حالا که جنگ تمام شده و دیگر قرار نیست به جبهه ها
برگردیم باید کاري کنیم.باید تکلیفی براي زندگیمان مشخص کنیم.بعد از آن حادثه،من بی
حوصله و افسرده شده بودم.البته علی هم دست کمی از من نداشت ولی حداقل او،هنوز مثل من
دچار بی تفاوتی نشده بود.با خستگی پرسیدم:خوب چکار کنیم؟
علی با نگاهی که به دوردستها خیره مانده بود،آهسته گفت:
- فقط یک راه داریم.
پرسشگر نگاهش کردم.ادامه داد:
- ما که دیگه سربازي نداریم!پول و سرمایه اي هم نداریم که کار و باري راه بندازیم.اهل کار
زیر دست بقیه هم که نیستیم!پس فقط یک راه داریم.ادامه تحصیلات!
من و تو باید از همین فردا شروع کنیم و براي کنکور درس بخونیم...هان؟
بی حوصله نگاهش کردم:اصلا حال ندارم.از هرچی کتابه بیزارم.ول کن بابا!علی با هیجان
گفت:به همین زودي وصیت مادرت رو فراموش کردي؟یادت نیست چقدر دلش می خواست
تو مهندس بشی؟...بالاخره که تو باید کاري بکنی!میخواي با بقیه عمرت چکار کنی؟همینطور
زانوي غم بغل بگیري؟اینطوري چیزي درست میشه؟منطقی فکرکن!
 

 اما ازنرسیدن اکسیژن,خفه شده بود.ردیف اجساد سفید پوش تا سرکوچه می رسید.هرکدام از
اجساد را که بیرون می آوردند,فریاد لا اله الا الله بلند می شد.علی را بیهوش بردند.انقدر خودش
را زده بود که تمام صورتش کبود وزخم شده بود.چند دقیقه بعد,مرا هم بردند.تسلیم ورضا
همراهشان رفتم.انگار دراین دنیا نبودم.حلقه مادروپدرم را درمشتم فشار میدادم,اما خبري از
اشک وناله ونفرین نبود.حدود دوماه دربیمارستان روانی بستري بودم.حتی لحظه اي صورت مادر
و پدر وخواهرانم از جلوي چشمانم کنار نمی رفت.بهار آمد ورفت بی آنکه من لطافت هوا را
روي پوست صورتم حس کنم.حال علی هم خراب بود.البته او دربیمارستان بستري نشد ولی تا
مدتها شبها کابوس می دید وگریه می کرد.
انقدر روانشناسان مختلف با من سروکله زدند,تا سرانجام سقف بلورین بغضم شکست.آلبوم هاي
عکس خانوادگی مان را دربرابرم می گذاشتند.وادارم می کردند با تک تک عزیزانم حرف
یزنم.اوایل این کار برایم عذاب الیم بود,اما کم کم بار دلم سبک می شد.تمام حرفهایم گله
وشکایت بود.
-چرا بی خبر رفتین؟چرا بی خداحافظی رفتین؟چرا منو تنها گذاشتین؟حالا تکلیف من چیه؟
ادامه حرفهایم نفرین وناله بود.نفرین به کسانی که کورکورانه وبدون آگاهی,روي مردم مظلوم
وبی دفاع بمب می ریختند.نفرین به قدرتهایی که از آنها حمایت می کردند.بعد ناله واستغاثه به
درگاه خدا بود.کم کم آرام می گرفتم.نرم نرمک متوجه اطرافم می شدم دراین مدت یکی
دوباري عمه ام به ملاقاتم آمد.اما اوهم خودش نیاز به دلداري داشت.بدون حضور من,عزیزانم را
دفن کرده بودند.شبها تا سپیدي صبح,دعا می خواندم واشک می ریختم.سرانجام روزي رسید که
پزشکان تشخیص دادند می توانم مرخص شوم.مادروپدرعلی مثل مادروپدري دلسوز زیر بال
وپرم را گرفتند ومرا درخانه خودشان جا دادند.دلم پراز درد ورنج بود.حتی نمی توانستم بهکوچه مان نگاه کنم,چه رسد زندگی درآن خانه!علی مثل برادري دلسوز مراقبم بود.کم کم
شروع کرد به زمزمه درس خواند وکنکور دادن!اصلا برایم مقدور نبود.فکر خواندن,حالم را بهم
می زد.مادریی که آنهمه آرزوي قبولی پسرش را در دانشگاه داشت,حالا زیر خروارها خاك
خفته بود,چشمان مشتاقش پراز خاك بود.خواهرانی که باید سرمشقشان می شدم,تنها
وغریب,زیر خاك رفته بودند.دست حمایتگر پدرم دیگر برسرم نبود.پس براي کی درس می
خواندم؟به عشق چه کسی به دانشگاه می رفتم؟هدف زندگی ام با عزیزانم,زیرخاك سرد وتیره
رفته بود.
هنوز همه داغدار و رنجیده بودیم که روزگار ماتم دیگري برایمان رقم
زد.شوهرخواهرعلی,دریکی ازجبهه هاي مرزي,شهید شد.خواهرعلی,مرجان,به همراه سه فرزند
خردسالش به تهران آمدند.خدایا!بازهم کاري کردي که غمم پیش چشمم کوچک شد!زن
جوتن وزیبایی درکمال شادابی وطراوت بیوه وبی سرپرست مانده بود.سه طفل معصوم
وکوچک,گریه کنان پدرشان را سراغ می گرفتند وداغ دل مادرشان را تازه می کردند.درآن
شرایط تصمیم گرفتم به خانه خودمان برگردم.وقتی موضوع را با پدرعلی درمیان گذاشتم
برافروخته ورنجیده,فریاد کشید:
-حسین,من حق پدري به گردن تو دارم بچه!اگه تا تکلیف کار و زندگی ات مشخص نشده
ازاین خونه بري به ولاي علی که هرگز نمی بخشمت.
حاج خانم هم که خبردار شد با بغض وگریه گفت:
-حسین به خدا حلالت نمی کنم اگه بذاري وبري.علی الان به تو احتیاج داره.اگه خواهر تو
رفته,زن او هم رفته.عروس ما هم رفته!داغ دل پسرمن هم زیاده!تورو به خدا تو دیگه عذابش
نده. واین بود که آن سال را هم درکنار مهربانترین آدمهاي دنیا گذراندم.

 

فصل بیست ویکم
کم کمک آماده می شدیم که برگردیم,علی دلش را باخته بود وکمی دست دست می
کرد.ماههاي پایانی سال 66 بود وهواازسرما,یخ زده بود.اکثر روزها علی به خانه ما می آمد با
مرضبه صحبت می کرد.اوایل هفته بود وتازه ازخواب بیدار شده بودم,زمستانها بعدازنماز دوباره
می خوابیدم.درکش وقوس بودم که مادرم با سینی صبحانه وارد شد.سلامم را با مهربانی جواب
داد وگفت:
-حسین جون,زري خاله ات زنگ زده بود.براي چهارشنبه شب همه را دعوت کرده...
خمیازه اي کشیدم:به چه مناسبت؟
مادرم چاي را شیرین کرد:هیچی,گفت قبل ازاینکه توبري دورهم باشیم.البته تولد جواد هم
هست.زري می گفت الان جواد چند ساله التماس می کنه براش تولد بگیرن.خوب اون هم بچه
است ودل داره,هرچی زري واکبرآقا می گن دراین شرایط,وقت این کارها نیست زیربار
نرفته,خوب زري هم که می خواسته فامیل را دعوت کنه تا همه تورو ببینند از فرصت استفاده
کرده وبراي جواد هم یک کیک می ذاره...هان؟
رختخوابها را روي هم کناردیوار,چیدم:حالا ببینم چطور می شه.اصلاً حوصله شلوغی ندارم.
مادرم با ناراحتی گفت:وا؟حسین!واسه خاطرتو خاله ات شام می ده,همه هستن!
پرسیدم:کی هست؟
مادرم لقمه را به سمتم گرفت:همه,خاله ات,دایی هات,همسایه بغل دستی شان هم می آد.همه
هستن دیگه,توهم بیا!
لقمه را قورت دادم:خوب حالا تا چهارشنبه!
 

تبدیل به اصفهانی می کرد. به یاد مجتبی و دل مهربانش افتادم. خدایا! مرا هم ببر.دیگر طاقت
دیدن بدن هاي تکه تکه شده رفیقانم را ندارم. چشمانم را روي هم گذاشتم. یا حسین شهید منو
هم بطلب. آقا مرا هم ببر. از علی خبرگرفتم. استخوان بازویش خرد شده بود. اما خدا رو شکر
زنده بود. او هم نگران من و امیر و بقیه دوستان شده بود. صلاح دیدم خبر شهادت امیر و
مجتبی را فعلا به او ندهم. روحیه اش حسابی افسرده می شد. دوباره موقع مرخصی مان فرا رسید
و با علی که حالا دستش در گچ وبال گردنش شده بود حرکت کردیم. هردو خسته و آفتاب
سوخته ولاغر اما زنده بودیم. باز هم مادرم با دیدنم به گریه افتاد. خواهر هایم قد کشیده و
بزرگ شده بودند و پدر و مادرم خمیده و پیر تر ! آنها هم مثل ما زیر آتش بودند. صدام لعنتی
تهران را زیر موشک گرفته بود. همان هفته اول به سراغ خانه رضا رفتیم. مادرش انگار همه
چیز را پذیرفته بود. ساکت و صبور و ارام گرفته بود. به روال زندگی در خانه عادت می
کردیم. روزهاي اول مدام ازخواب می پریدم. فکر می کردم هنوز جبهه ام . همش حالت آماده
باش بودم. مادرم می گفت گاهی در خواب فریاد می زنم اسم امیر مجتبی را می برم. طفلک
نمی دانست پسر نوزده ساله اش چه صحنه هایی را شاهد بوده و در چه شرایطی زنده مانده
است. اول هفته بود که با علی به مدرسه رفتیم. می خواستیم امتحان بدهیم. کمی درس خوانده
بودیم و همین براي گرفتن نمره قبولی کافی بود. من فقط به خاطر دل مادرم دنبال تحصیل بودم
وگرنه در جبهه به این نتیجه رسیده بودم که انسان بودن هیچ ربطی به تحصیلات ندارد و اصولا آنجا با مسایلی سر و کار داشتم که درس خواندن خیلی پیش پا افتاده و بچگانه به نظر می
رسید. اما مادرم اصرار می کرد و قربان صدقه ام می رفت که دیپلم بگیرم. آرزویش این بود
که به دانشگاه بروم ومهندس شوم. خواهرانم هم چشم به من داشتند و من دلم نمی خواست
الگوي بدي برایشان باشم.
به هر ترتیب امتحان دادیم و آمدیم.در راه علی شروع به صحبت کرد
 

فصل بیستم
آن روز از صبح دل آسمان جبهه گرفته بود. نم نم باران صورت هاي آفتاب سوخته مان را
نوازش می کرد. صداي راز و نیاز مجتبی به گوشم می رسید. کنار سنگر نشسته بود و با زاري
می نالید :
- اي خدا آخه چرا همه می تونن برن خط فقط من نمیتونم,خدایا کاري کن ! کاري کن !
بذار سید منو هم بفرسته خط..
مجتبی پسر کوچک و کم سن و سالی بود که تقریبا ساعتی یکبار به سید التماس می کرد :
- آقا به پاتون می افتم تو روبه جدت قسمت می دم منو هم بفرست خط .
سید هم هر بار صبورانه جواب می داد : نمی شه تو هنوز بچه اي سن و سالی نداري تا همینجا
هم بیخود آمدي اصرار نکن به وقتش تو هم میري .
آن روز صبح هم طبق معمول مجتبی در حال دعا بود. قرار بو ما همراه سید جلو برویم. مجتبی
و امیر که بیسیم چی سنگر بود همان جا می ماندند. امیر شب گذشته کشیک داده بود و حالا
زیر پتوي خاکستري رنگ سربازي در حال خر و پف کردن بود. من و علی تصمیم گرفتیم
امیر را براي خدا حافظی بیدار نکنیم. به نوبت خم شدیم و صورتش را بوسیدیم. بعد با مجتبی
خداحافظی کردیم. مجتبی دستمان را گرفت و روي سرش گذاشت بابغض گفت :
- خوش به حالتون . دستتون زیر سر ما بلکه دل سید نرم بشه و یه من هم رحم بکنه.
هر دو خندیدیم و با چند نفر دیگه از بچه ها راه افتادیم. همه تجهیزات لازم را بداشتیم و
حرکت کردیم. آن موقع توي فاو بودیم و تا خط دشمن, تقریبا سیصد متر فاصله داشتیم. در
حال گذاشتن گلوله هاي آر پی جی بودیم, که صداي ملتهب سید بلند شد .
 

بودم. علی می گفت سه چهار روزي هست که بیهوشم، البته گاهی براي مدت کوتاهی چشم
می گشودم و دوباره از هوش می رفتم. ترکش خمپاره، پاهایم را آش و لاش کرده بود. پاهایم
تا لگن در گچ بود و بعدها فهمیدم استخوان ساق چپم، از بین رفته و به جایش پلاتین گذاشته
اند. حدود یک ماه روي تخت بیمارستان بودم. پوست سینه و پشتم، سوخته بود و پانسمان شده
بود. عوض کردن پانسمان ها برایم عذاب الیم بود. پوستم به همراه پانسمان ها کنده می شد و
فریادم را به هوا بلند می کرد. خوب سنی نداشتم. تقریبا هفده سالم بود و براي درد کشیدن
خیلی کوچک بود. علی، با اینکه می توانست به تهران برود همراه من در بیمارستان ماندگار
شده بود. هر وقت بهش می گفتم برگردد تهران و خانواده اش رو ببیند، بهانه اي می آورد.
سرانجام یک روز، رك و پوست کنده گفت:
- حسین من تنها نمی رم. تحمل دیدن مادر رضا رو ندارم. می خوام حداقل تو هم همرام باشی.
دوباره یاد رضا، آتش به دلهایمان زد. هر دو با هم به گریه افتادیم. پلاك گردن رضا، در
دستان علی منتظر رسیدن به دست مادرش بودند. سرانجام وقتی کمی حالم بهتر شد اعزامم
کردند به تهران. مدتی هم در بیمارستان هاي تهران بستري بودم تا عاقبت گچ پایم را باز
کردند و پانسمان ها را برداشتند. مادر و پدرم از لحظه ورودم، مدام دور و برم می چرخیدند و با
نگاهشان قربان صدقه ام می رفتند. از طرف بسیج محل، به مادر و پدر رضا خبر شهادت
فرزندشان را داده بودند و باري از دوش من و علی برداشتند، اما هیچوقت روزي که از
بیمارستان به خانه آمدم را فراموش نمی کنم. دم درِ خانه گوسفندي را قربانی کردند و با سلام
و صلوات وارد خانه شدم. همۀ فامیل حتی عمه ام آ مده بودند. دو خاله ام، مهري و زري که هر
دو از مادرم بزرگتر بودند و دو دایی ام، عباس و محمود با زن و بچه هایشان و شوهرخاله ها و
دختر و پسرهایشان همه در حیاط کوچک خانه، انتظارم را می کشیدند. با ورودم همه صلوات